Bilindiği üzere; 19.01.2011 tarih ve 27820 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 403 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde bilanço esasına göre defter tutan mükelleflere 2010 ve izleyen müteakip dönemlerde elektronik ortamda Kesin Mizan Bildirimi verme zorunluluğu getirilmiş ve bildirimin gönderilmesinde uygulanacak usul ve esaslara ilişkin açıklamalar yapılmıştır.
Yıllık beyanname dönemi olması hasabiyle Mart ve Nisan ayları meslek mensupları açısından yoğun geçmektedir. Bu yoğun çalışma döneminde bilanço esasına göre defter tutan mükelleflere ilişkin Kesin Mizan Bildirimi'nin süresinde verilerek cezalı işlemlerle karşılaşılmaması amacıyla Kesin Mizan Bildirimi’ne ilişkin birkaç açıklama yapma gereğini duymaktayım.
Bildirim Vermek Zorunda Olan Mükellefler;
Bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi mükellefleri ile kurumlar vergisi mükellefleri elektronik ortamda kesin mizan bildirimi vermek zorundadırlar.
Ancak bilanço esasına göre defter tutmakla beraber faaliyet konuları itibariyle farklı muhasebe tekniğini kullanmak durumunda bulunan;
- Bankalar,
- Finansal kiralama ve faktoring şirketleri,
- Finansman şirketleri,
- Sigorta şirketleri,
- Menkul kıymet yatırım fonları,
- Yatırım ortaklıkları ve aracı kurumlar ile
- Emeklilik yatırım fonları ile emeklilik şirketleri’nin
Kesin Mizan Bildirimi verme yükümlülüğü bulunmamaktadır.
Ayrıca, Gelir ve kurumlar vergisinden muaf olanlar da kesin mizan bildirimini vermeyeceklerdir.
Bildirimin Şekli;
Elektronik ortamda gönderilecek kesin mizanların, tebliğ ekinde yer alan kesin mizan bildirimi formatına ve aşağıda yer alan açıklamalara uygun olarak düzenlenmesi gerekmektedir.
Tebliğin üçüncü bölümünde kesin mizan bildirimi verme zorunluluğu getirilen ve 2 Sıra Numaralı Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği doğrultusunda serbest olarak açılan üçlü kod defteri kebir hesaplarını kullanan mükelleflerin kesin mizan bildirimlerini bu Tebliğ ekinde yer alan standart formata uygun olarak elektronik ortamda göndermeleri gerekmektedir. Bu mükelleflerin bildirimlerini kesin mizan standart formatına uygun şekilde göndermeleri için serbest olarak açtıkları üçlü kod defteri kebir hesaplarını, hesap planında yer aldığı hesap grubunun altında düzenlenen "Diğer ....... Hesabı" bulunması halinde bu hesaba aktarmaları, bu hesabın bulunmaması halinde ise aynı hesap grubunun altında uygun olan başka bir hesaba aktarmaları gerekmektedir. Mükellefler bu aktarma işlemini muhasebe kayıtları yapmadan sadece kesin mizan düzenlerken dikkate alacaklardır.
"Tekli" ya da "ikili" kod defteri kebir hesap gruplarının hiçbirine kesin mizan bildiriminde yer verilmeyecektir.
Bakiye vermeyen (kapalı) hesapların borç ve alacak tutarları bildirimde yer alacaktır.
Kullanılmayan (işlem görmeyen) hesaplar bildirimde boş bırakılacak sıfır yazılmayacaktır.
Bildirimin Verilme Zamanı;
Kesin mizan bildirimi verme yükümlülüğü getirilen mükelleflerden;
Gelir Vergisi Mükellefleri : 1 Mart - 31 Mart tarihleri arasında
Kurumlar Vergisi Mükellefleri : 1 Nisan - 30 Nisan tarihleri arasında
Özel Hesap Dönemine Tabi Mükelleflerde : Kendi gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerinin verilme süresi içinde
Mükellefiyetin Sona Ermesi Halinde : Mükellefin en son bağlı bulunduğu vergi dairesine kanunlarında yazılı beyanname verme süresi içinde
Tasfiyeye Girmiş Kurumlarda (KVK’nu hük. göre) : Her bağımsız tasfiye dönemine ait kesin mizan bildirimleri, tasfiye beyannamesinin verilme süresi içinde
Birleşme Halinde : Münfesih kurum veya kurumlara ait bildirimler, birleşme beyannamesinin verilme süresi içinde
Devir Halinde : Münfesih kurumun unvanı ve vergi kimlik numarası yazılmak suretiyle devir alan kurum tarafından münfesih kurumun son bağlı olduğu vergi dairesine devir beyannamesini verme süresi içinde
Tam Bölünmelerde (KVK’nun 19.mad. göre) : Münfesih kurumun bölünmenin gerçekleştiği dönemdeki faaliyetlerine ilişkin bildirim, münfesih kurumun varlıklarını devralan kurumlardan her hangi biri tarafından bölünme işlemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilme süresi içinde
Düzeltme İşlemleri;
Elektronik ortamda bildirimlerin onaylanmasından sonra, hatalı verildiği anlaşılan bildirimler için düzeltme bildirimi verilmesi gerekmektedir.
Düzeltme işleminde ilk bildirim tamamen iptal edilmekte ve ikinci defa verilen bildirim geçerli kabul edilmektedir. Bu sebeple, düzeltme yapması gereken mükellefler, yeni bildirimi, daha önce bildirimde bulunulmamış gibi tüm bilgileri içerecek şekilde dolduracaklardır.
Diğer Hususlar;
Bildirimlerin verileceği tarihten önce bağlı oldukları vergi dairesi değişen mükellefler bildirimlerini, halen bağlı oldukları vergi dairesinin mükellefi olarak göndereceklerdir.
Yıl içerisinde faaliyetlerini terk eden mükellefler, faaliyette bulundukları döneme ilişkin bildirimlerini en son bağlı oldukları vergi dairesine elektronik ortamda göndereceklerdir.
Ceza Uygulamaları;
Bildirimlerini elektronik ortamda belirlenen süre içinde vermeyen veya eksik ya da yanıltıcı bildirimde bulunan mükellefler hakkında Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 355 inci maddesi hükmü uyarınca özel usulsüzlük cezası kesilecektir.
Vergi Usul Kanunun mükerrer 355. maddesi uyarınca, elektronik ortamda verilme zorunluluğu getirilen bildirim veya formlara ilişkin olarak süresinden sonra düzeltme amacıyla verilen bildirim ve formların, belirlenen sürelerin sonundan itibaren 10 gün içinde verilmesi halinde özel usulsüzlük cezası kesilmemekte, takip eden 15 gün içinde verilmesi halinde ise kesilmesi gereken özel usulsüzlük cezasının 1/5 oranında özel usulsüzlük cezası uygulanmaktadır.
Güzel günler dileklerimle,
Gülbanu ERDAL GÜÇLÜ
11.03.2015